1-ci Sinif üçün Əlifba DƏRSLİYİNDƏN - Azerbaijan Alphabet for the 1-st form
http://bebe.az/index.html
Learn Azeri-Turkish- Azerbaijani language -Uchitsya Azerbaydjanskomu yaziku
Azerbaijan Alphabet - 1-ci Sinif üçün Əlifba DƏRSLİYİ
http://www.azodkitab.org/AZ-3/DIR-USHAQ/DIR-DARSLIK/ANA-SOZU-2-1.pdf
FOREWORD
My Native Land –page-3
Azerbaijan is one of the most
ancient sites of humankind. Local population considered that fire was their God
and so they worshipped the fire. "Azer" means fire. The word
"Azer" consists of two parts - "az" and "er". In
Turkic languages, "az" means a good intention and a fate of success.
Thus, the word "Azer" means "a brave man", "a brave
boy", "the fire keeper". The word "Azərbaijan"
originates from the name of an ancient Turkish tribe, who resided in those
territories.
Azerbaijan made its own contribution into the establishmənt of the current culture and civilization and progress. There were living settlements even at the earliest stages of humankind..
The time kept a range of ancient archeological and architectural monuments for us. The ancient headstones, manuscripts and models of carpets, preserved to the present times from the ancient ages, can provide much information to those who can and want to read them. Azərbaijan is a country of ancient culture. The Oguz tribes which moved here and stayed for ages, have found a deeply rooted culture and in their turn enriched it with Turkic national traditions. The talented and creative powers of our nation are personified in such epic monuments as "Kitabi-Dede Gorgud", "Oguzname" "Keroglu" and many others.
This fertile, generous and friendly land was the home of many thinkers, philosophers, scientists, poets, architects, musicians and artists. A legend tells that Zardusht was born in this land. Azerbaijan also enriched the humankind with such geniuses as Nizami Ganjevi, Hagani Shirvani, Bahmanyar, Nasimi, Fizuli, Nasreddin Tusi, Shah Ismail Xatai, Mullah Paneh Vagif, A. Bakikhanov, M.F. Axudov,
M.A. Sabir, J.Mamedguluzade, Huseyn Javid, J.Jabarli, Samed Vurgun, Aliaga Vahid, Rasul Rza.
The country of Azerbaijan was immortalized by such talented painters as Sattar...
Azerbaijan made its own contribution into the establishmənt of the current culture and civilization and progress. There were living settlements even at the earliest stages of humankind..
The time kept a range of ancient archeological and architectural monuments for us. The ancient headstones, manuscripts and models of carpets, preserved to the present times from the ancient ages, can provide much information to those who can and want to read them. Azərbaijan is a country of ancient culture. The Oguz tribes which moved here and stayed for ages, have found a deeply rooted culture and in their turn enriched it with Turkic national traditions. The talented and creative powers of our nation are personified in such epic monuments as "Kitabi-Dede Gorgud", "Oguzname" "Keroglu" and many others.
This fertile, generous and friendly land was the home of many thinkers, philosophers, scientists, poets, architects, musicians and artists. A legend tells that Zardusht was born in this land. Azerbaijan also enriched the humankind with such geniuses as Nizami Ganjevi, Hagani Shirvani, Bahmanyar, Nasimi, Fizuli, Nasreddin Tusi, Shah Ismail Xatai, Mullah Paneh Vagif, A. Bakikhanov, M.F. Axudov,
M.A. Sabir, J.Mamedguluzade, Huseyn Javid, J.Jabarli, Samed Vurgun, Aliaga Vahid, Rasul Rza.
The country of Azerbaijan was immortalized by such talented painters as Sattar...
About the Turkish people and their alphabet in the Caucasus
Azeri turkish and all Caucasian
people used the same alphabet, like armenians, in old times, like most people of
the world use latin alphabet or Cyrillic in our times. It is natural. Common people usually used to speak Turkish
in the Caucasus, and middle east, middle assia, far east which was very
understandable by everyone in that region, as nowadays English or Russian is
understandable and widely spread in the world. Azeris were called
Albananian, used the alphabet which looked like armenian, since the 1-st
century, even before our era. All
Caucasian people used the similar alphabet before the Muslim Religion was
adopted in the Caucasus . It is known from the
history, that Albanian (Azeri-Turkish) ruler Orouz (Araz) exchanged written
information with Pompey in Rome
The book on Albanian history was
written by Musa Kalankatly. But the history of creation of Albanian (azeri) alphabet
is not known. In those times, during the
arab Khilaphat-dinasty Albanian (azeri) Chirch was subjected to armenian
chirch. These 2 chirches joined. In a result, the historic books and alphabet,
everything which was written in Albanian language were translated into old armenian
and presented as armenian books and those albanian books, resourses were
distroyed or thrown into fire by the Armenian Grigorian chirch headed by Ilya. Armenians never had their own government. Now Armenia also a puppet government in the hands of Russia. My grandfather gave them bread to eat, but they say that those lands belonged to them and This policy is useful to Ruusia to defend their south borders against USA and Turkey, as they called Turkey enemy N 1 in the south. Russian soldiers Know this policy.
Azerbaijan
Alphabet for foreigners will be soon here. Fillologiya fakültəsi, İngilis
dili və Ədəbiyyatı müəllimliyi qrupunun İDƏM-02 köməkliyi ilə Azeri dili-
Ana Dili Dersliyi tezlikle burada olacaq
1-ci Sinif üçün Əlifba DƏRSLİYİNDƏN -
http://www.azodkitab.org/AZ-3/DIR-USHAQ/DIR-DARSLIK/ANA-SOZU-1-3.pdf
http://www.azodkitab.org/AZ-3/DIR-USHAQ/DIR-DARSLIK/ALIFBA-1.pdf
http://www.clb.az/html/audio.html Azerbaijan Fables
1-ci Sinif üçün Əlifba DƏRSLİYİNDƏN -
http://www.azodkitab.org/AZ-3/DIR-USHAQ/DIR-DARSLIK/ANA-SOZU-1-3.pdf
http://www.azodkitab.org/AZ-3/DIR-USHAQ/DIR-DARSLIK/ALIFBA-1.pdf
http://www.clb.az/html/audio.html Azerbaijan Fables
http://bebe.az/index.html
The Letter Aa [ʌ] səhifə - page 32
Like in English preposition under
['ʌndə]
A-na [ʌ'nʌ] mother
Ay [ʌj] -moon
Arı [ʌ'rə] -bee
Ayı[ʌ'jə] -bear
Şar [ʃɑː] balloon;
Lalə[lɑːlə] name of a girl
Bal [bʌl ]
The Letter N n [n] N n , T t, p. 34
Nar[nɑː] -pomegranate
Don ['dɔːn]
At
-horse
Ana -mothr
Ata -father
At –throw
Banka
–jar
Qazan – saucepan
The Letters Əə[æ], Cc [ dʒ ], Kk , Vv, p. 36
Ə ə D d, C
c [ dʒ ], K k ,
V v
əlcək - glove;
(birbarmaqlı) mitten / mitt
kəlbətin - pincers, nippers, tongs
dəvə - camel;
nənə -
grandmother
Nanə - botany.
mint
page 37 nənə
Nanə
The Letters Tt p. 38
ata, ana, at, ətAta, at! At,ata!
Nanə,at! Nanə, atatna at!At, Nanə, at!
The Letters Oo p.40
o
ot
on
ton
not
-Ata, o ata ot at! At, ata, at! Ot, not, on, ton, ata, ana, Nanə
The Letter Uu
TUT page
42-43
un, ot, tut,Tutu,at, ət
-Nanə,onu at!
-Tutu, tut!
un, ot, tut,Tutu,at, ət
-Nanə,onu at!
-Tutu, tut!
Tutu, Tut!
Nənə, tut!
Ana, onu tut!
Ana, tut! tut, ana!
VOCABULARY
Tut-----hold, keep, catch
At------to throw
Ata----father
Ana----mother
Quş-----Bird
Qutu----Box
Quzu-----Lamb
The Letter R r RƏNA
Səh 44
RƏNA
OTUR! Rena, sit down
RƏNA
OTURUR. Rena is sitting down
ANAR
OTUR! Anat sit down
ANAR
OTURUR. Anar is sitting down
VOCABULARY
Radio------radio
Armud-----pear
Tar---------azeri
musical instrument tar
Nar---------pomgranate
Otur-------sit
down
Səhifə 46
The Letter L l Text- TAR al page 46
Ata,
tarlaya tar al!
Lalə,
otur, ata alar!
VOCABULARY
Al------Buy,
rosy
ƏL-----hand
ƏLƏ----
sift, sieve
Lalə—(flower
-çiçək) poppy; tulip;
Lampa----lamp
Alma------apple
Şal------
shawl
Tələ-----trap,
pitfall
Tala------glade,
clearing
Səhifə
48
The Letter I ı- like english sound [ə],Text ‘Arılar’p.48
Arılar
- Anar ,
arı, arı! -
Attention, anar, bees are around you
Anar
oturur. -Anar is siting
Turan ora
atılır -Turan is jumping there
Arılar
aralanır -Bees are flying avvay
Vocabulary
Arı – bee
Ətraf - around
Ora – there Atılmaq – jump
Uçmaq – fly Diqətli olmaq – to be
attention
Sen , siz - you Oturmaq – to sit
Səh 49
The Letter I ı- like english sound [ə],Text ‘Nar’p.49
- Turan , o
narı at! -Throw the
pomegranate, Turan
Turan narı
atır -Turan is throwing a pomergranate
Təranə ,
tut -Catch , Tarana
Təranə onu
tutur -Tarana is catching it.
Vocabulary
Atmaq – to
throw Nar – pomegranate
Tutmaq – to
catch
Əl - hand
Səhifə 50
Text
The Letter İ i and text NAİLƏ p. 50
-
Nailə ,atıl - Jump , Naila
Nailə atılır Naila
is jumping
- Tələt
atıl - Jump , Talat
Tələt
Əlinin əlini tutur -Talat is holding Ali”s hand
Tural
ona: -
Tural says to him:
- Utan ,
Tələt utan! - Talat , shame on you
Vocabulary
Atılmaq –
to jump -Tutmaq
– to hold
Demək –
to say -Ona – him , her
Utanmaq-
to be ashamed -
Əl – hand
The letter D d and the text DANALAR page 52
Dd dana dənə
dərə dəri Nadir
Adil tələ
dələ
od
odlu
otlu
DANALAR
Nadir danaları otarırdı. Ala dana itdi.
Dana dərədə idi.Adil də
orada idi. O,dananı tutdu.
VOCABULARY
dana-calf
dənə-piece
dərə-valley dəri-skinleather tələ-trap dələ-squirrel od-fire odlu-fiery
otlu-grassy
otarırdı-grazing itdi-lost orada-there o-he tutdu-held
İSU, PƏRVANƏ,
İDƏM_02
Səhifə 53
The Letter D d and the reading-oxu ADİL p.53
tar
dar tər dər od odlu dur
durdu
Ədalət
Dilarə dədə dad İradə
OXU(ADİL)
-Adil,dur!
Adil durdu. -Dilarə,otur!
Dilarə oturdu.
VOCABULARY tar-tar dar-narrow tər-sweat dər-pick/gather od-fire odlu-fiery dur-stand/stop/get up durdu-stood/stopped/got up dədə-dad dad-taste otur-sit oturdu-sat
Dilarə oturdu.
VOCABULARY tar-tar dar-narrow tər-sweat dər-pick/gather od-fire odlu-fiery dur-stand/stop/get up durdu-stood/stopped/got up dədə-dad dad-taste otur-sit oturdu-sat
İSU, Pərvanə İDƏM-02
Səh 54
İSU,
Pərvanə İDƏM-02
Səh 54
The Letter Ss OXU-Reading – SU-p.54 su sər sərin isti Sona Sara Əsəd səs sus ata tala asta sarı OXU(SU) -Sona,su!Əsəd,su! Əsəd su istədi. -Sara,su sərindir? -Sərindir,Əsəd,sərindir. VOCABULARY su-water sər-spread out sərin-cool isti-hot/warm səs-voice/sound sus-keep silence ata-father tala-rob asta-slow sarı-yellow istədi-wanted
səh 61
The Letter M.m and the text“Maşın” page 61 min mil salam maşın
Maşın _Musa, salam!
_Salam,
Mina!
- Musa,
olarmı mən də minim? Olar.
Maşın
dayandı.Mədinə durdu,Mina əyləsdi.
Vocabulary
min-get
in
mil-knitting needle
maşın-machine
dur-stand durmaq-to
get up
olar-possible.
əyləşmək-Sit
Səh 62
The Letter X.x The Text “Oxu” p. 62 Xətt Ox Oxu Yaxşi Şam Axşam 12453 Xurma Toxu Toxum
Oxu
Atası
Xəlildən soruşdu;
_Xəlil, dərsini oxudun? _Oxudum,ata,oxudum.
Xatirə səndə
oxu.
Xatirədə oxudu.O yaxşi oxuyur.
Vocabulary
Xətt-Line
Ox-Arrow
Oxu-Read
Yaxşı-Good
Xəlil-boy’s
name
Xatirə-Girl’s name Ata-Father
Sorusmaq-To ask Oxumaq-To
study Mən-me Sən-You
Şam-Candle Axşam-Evening
xurma-date toxu-Weave
toxum-Seed
The Letter Ç ç[tʃ] and text Aghilli chepishler-Clever kids səh 83
Worked out by Lala IDƏM-02
Aghilli chepishler-Clever kids səh 83
Cepisler ensiz dag yolunda rastlasdilar.Yolun yuxarisi sildirim qaya, asagisi
ucurum idi.Chepishlerden biri qayaya sixilib yatdi.O birisi onun belinden
atilib,o yana kecdi.Onlar yollarina davam etdiler.
Vocabulary:
Nece- how many,how much
Kicik- little,small
Keci- goats
Kecmek- to pass
Cemen- meadow,grassland
Ceper- fence
Cetir- umbrella
Cap- print
Capci- printer
Demir- iron
Demirci- hammersmith
Agilli- clever
Cepis- kid
Ensiz- narrow
Dag- a mountain
Yol- a road
Rastlasmaq- to meet
Sildirim- precipice,steepness
Yuxarida- above
Qaya- a rock
Asagi- bottom,lower
Ucurum- precipice,abyss
Yatmaq- to sleep
Bel- waist
Atilmaq- to throw
Davam etmek- to continuen
Acmaq- to open
Acar- a key
Acarci- key-maker
Bag- a garden
Səhifə
84
The Letter Ü ü [ü-ui] and text Uzum bagi-Vine guard page 84
Uzum bagi-Vine guard səh 84
Bu uzum bagidir.Bagda bol uzum yetisib.Susenin sebeti doldu.Ulker de
sebetini doldurdu.Onlarin analari uzumden sire cekir,bekmez bisirir.
Yetisdi uzum,
Istedim uzum.
Axdi siresi,
Bulasdi uzum.
Izin ver,ata,
Denizde uzum,
Yuyulsun uzum.
Vocabulary:
Üz- face
Uzum- grapes
Uzumcu- viticulturist, vine-grower, vine-yardist
Sunbul- ear; spike
Bulbul- nightingale
Bag- garden
Bol- rich, plentiful
Sebet- basket
Dolmaq- to fill up
Ana- mother
Sire- juice
Bekmez- bakmaz, mulberry
Bisirmek- to cook
Icmek- to drink
Ucmaq- to fly
Kuce- street
Kucuk- pup, puppy
Kurek- shoulder-blade
Kulek- wind
Istemek- want
Bulasmaq- to become dirty,soil
Icaze vermek- to allow
Ata- father, Deniz- sea
Yumaq- to wash
Uzmek- to swim
Surmek- to drive, Surunmek- to
creep
Səhifə 85
The Letter Ü ü [ü-ui] and text Sürü-Flock page 84
Sürü-Flock səh 84
Sürünü yaylağa aparıblar. Qoyun-quzu çəmənliyə yayılıb. Cobanlar sürünü
otarırlar. Mürsəl dayı tütək çalır. Tütəyin səsi dərələrə, düzlərə yayılır.
Qoyun-quzu mələşir. Elə bil onlar da nəğmə oxuyurlar.
Altı bulaq içərlər,
Üstü zəmi biçərlər.
Vocabulary:
Sürü- a flock
Süzmə- condensed sour milk, youghurt, yogurt,
youghourt
Tək- only, odd, lonely
Tütək- pipe,fife
Kulek- wind
Sud- milk
Duz- valley
Yuz- hundred
Yaylaq- summer pasture in mountains
Qoyun- sheep
quzu- lambs
Cemenlik- meadow, lawn, grass-plot
Coban- shepherd, herdsman
Otarmaq- to graze, to pasture
Calmaq- to play
Dere- valley
Ses- sound
Yayilmaq- to spread
Melesmek- to bleat together
Negme- music,song
Oxumaq- sing
Tulku- fox
Kurk- sheepskincoat
Kicik-small,little
Kucuk- pup, puppy
Sumuk- bone
Utu- iron
Tuk- hair, down, fluff
Urek- heart
Kurek- shoulder-blade
Surmek- to
drive
Səhifə 86 Worked out by Lala IDƏM-02
A a Ə ə, O o, U u, ı, İ i, E
e, Ü ü, Ö ö
The Letter Ö ö [oe] and text Ördəklər-Ducks page 86
Ördək - duck
Öküz - ox
Kötük - stump, stub
Köpük - foam, spume, froth
Ölkə - country, land
Ördəklər-Ducks səh 84
Ördəklər arxda üzürlər. Kövsər kötüyün üstündə əyləşib, onlara tamaşa
edir. Ördəklər suya baş vurub, yem axtarırlar. Sonra sudan cıxıb, söyüdün altında
eşələnirlər.
Vocabulary:
Ördək - duck
Arx – stream, aryk, channel
Üzmək- to swim
Kövsər - name of a girl
Kötük - stump, stub, e.g. kötüyün üstündə-on the stub (dry wood)
Əyləşmək – to sit down
Tamasa etmek- to look, to watch, to observe
Bas vurmaq - to dive, to plunge
suya baş vurub- diving into the water
Yem- food
Axtarmaq - to search, to look for
Sonra- later, then
Su - water
sudan cıxıb coming out
of water
Söyud – willow tree
söyüdün altında- under the willow tree
Eşələnmək- to rummage
Səh 92
The LetterH h [h] and text BAKIDA page 92
H h -H h
həyət
həyat
şəhər [sheher] səhər
şəhid [shehid] haqq hüquq əhali nahaq həqiqət hüner
BAKIDA -in Baku
Humay Bakıya getmişdi.O,əmisi oğlu Ceyhunla Şəhidlər xiyabanına getdi.
Onlar sıra ilə düzülmüş məzarlara baxdılar.Üstünə təzə çiçeklər qoydular.
Humay bir-bir şəhidlərin adlarını oxudu.On iki yaşlı İlqar və Larisanın
mızarları qarşısinda özünü saxlaya bilmədi.Onun gözləri yaşardı.
şəhər [sheher] səhər
şəhid [shehid] haqq hüquq əhali nahaq həqiqət hüner
BAKIDA -in Baku
Humay Bakıya getmişdi.O,əmisi oğlu Ceyhunla Şəhidlər xiyabanına getdi.
Onlar sıra ilə düzülmüş məzarlara baxdılar.Üstünə təzə çiçeklər qoydular.
Humay bir-bir şəhidlərin adlarını oxudu.On iki yaşlı İlqar və Larisanın
mızarları qarşısinda özünü saxlaya bilmədi.Onun gözləri yaşardı.
Vocabulary
Həyət-Yard Həyat-Life
şəhər-City
Şəhid-Martyr
Haqq-justice Əhali-Population
Həqiqət-Truth Heykəl-Monument
Heyrət-Amazcment Şahmat-Chess
Getmişdi-Had gone Humay-Girl’s name
O- (She) Əmi-Uncle Oğlu-The Son Ceyhun-Boy’s name getmək-to go Onlar-They Sıra-Row İlə-With düzmək Məzar-Grave Baxmaq-To look at Baxdılar-They look at Üstünə-Onto
Üst-Top Təzə-New
Çiçək -Flower Qoydular-They put Qoymaq-To put Bir-bir-One by one
Şəhidler- Martyrs Ad-Name Adlar-Names
İlqar-Boy’s name
Yaş- Age
12-Twelve Larisa-Girl’s name
Qarşısında-İn front of özünü-Yourself Saxlamaq-To keep Saxla-Keep Bilmədi-Do not know Onun-His (her)
Gözləri-Eyes Yaşarmaq-To water
Şehidlər xiyabanı-Shehids’ Avenue.
Şəhid-Martyr
Haqq-justice Əhali-Population
Həqiqət-Truth Heykəl-Monument
Heyrət-Amazcment Şahmat-Chess
Getmişdi-Had gone Humay-Girl’s name
O- (She) Əmi-Uncle Oğlu-The Son Ceyhun-Boy’s name getmək-to go Onlar-They Sıra-Row İlə-With düzmək Məzar-Grave Baxmaq-To look at Baxdılar-They look at Üstünə-Onto
Üst-Top Təzə-New
Çiçək -Flower Qoydular-They put Qoymaq-To put Bir-bir-One by one
Şəhidler- Martyrs Ad-Name Adlar-Names
İlqar-Boy’s name
Yaş- Age
12-Twelve Larisa-Girl’s name
Qarşısında-İn front of özünü-Yourself Saxlamaq-To keep Saxla-Keep Bilmədi-Do not know Onun-His (her)
Gözləri-Eyes Yaşarmaq-To water
Şehidlər xiyabanı-Shehids’ Avenue.
Səh 95
The LetterFf [oe] and text FUTBOL YARIŞI page 95
Futbol
voleybol
basketbol Vaqif Faiq Fuad hücum
fasilə
hakim
neft
lift
fəhlə FUTBOL YARIŞI- Football competition
Məktəbin futbol meydançasında yarış keçirilirdi.Bizim komandanın qapısına bir top vurdular. Fasilədən sonra komandamız güclü hücuma keçdi.Vaqif rəqib qapısına bir top vurdu. Faiq də qapıdan bir top keçirtdi.Hakimin fiti eşidildi. Futbolçularımız qalib gəldilər.
VOCABULARY futbol -football voleybolvolley-ball
competitor
eşidildi-heard
futbolçu-football-player qalib gəldilər-they won/conqueror
TEXTS for READİNG - OXU MƏTNLƏRİ
Əlifba səh 98
Əlifbanı öyrəndim,
Tanıyıram hərfləri
Heç əlimdən qoymuram
Kitab, qələm, dəftəri.
Indi ana dilimdə
Oxuyuram, yazıram.
Kitablardan biliklər
Öyrəmməyə hazıram.
|
İ learned the alphabet
İ know the letters
I never put away
The books, pens and copy books
Now in my mother language
I can read and write,
And knowledge from the books
I’m ready to learn
|
Lüğət – Vocabulary
