ԿԻԿՈՍԻ ՄԱՀԸ

ԿԻԿՈՍԻ   ՄԱՀԸ

Մի աղքատ մարդ ու կնիկ են լինում, ունենում են երեք աղջիկ:

Մի օր հերը աշխատելիս է լինում, ծարավում է, մեծ աղջկանը ջուրն է ղրկում: Էս աղջիկը կուժն առնում է գնում աղբյուրը: Աղբրի գլխին միբարձր ծառ է լինում: Էս ծառը որ տեսնում է` իրեն-իրեն միտք է անում.

— Հիմի որ ես մարդի գնամ ու մի որդի ունենամ, անունն էլ դնենք Կիկոս. Կիկոսը գա էս ծառին բարձրանա ու վեր ընկնի, քարովը դիպչիմեռնի...

— Վա՜յ, Կիկոս ջան, վա՛յ...

Տեղնուտեղը ծառի տակին նստում է` սկսում է սուգ անել.

Գնացի մարդի,
Ունեցա որդի,
Գըդակը պոպոզ,
Անունը Կիկոս.
Վեր ելավ ծառին,
Ցած ընկավ քարին...
Վա՜յ Կիկոս ջան,
Վա՜յ որդի ջան...

Մերն սպասում է սպասում, տեսնում է չեկավ, միջնեկ աղջկանն է ղրկում: Ասում է. — Գնա՛ մի տես, քույրդ ընչի՛ ուշացավ:

Միջնեկ աղջիկն է գնում:

Մեծ քույրը սրան որ հեռվից տեսնում է` ձենն ավելի է բարձրացնում:

— Արի՛, արի՛, անբախտ մորքուր, տե՜ս քո Կիկոսն ինչ եղավ:

— Ի՞նչ Կիկոս:

— Բա չես ասիլ`

Գընացի մարդի,
Ունեցա որդի,
Գըդակը պոպոզ,
Անունը Կիկոս.
Վեր ելավ ծառին,
Ցած ընկավ քարին...
Վա՛յ Կիկոս ջան,
Վա՛յ որդի ջան...

— Վա՛յ, Կիկոս ջան, վա՛յ, — գոռում է միջնեկ քույրը, նստում է մեծ քրոջ կողքին ու սկսում են միասին սուգ անել:

Մերն սպասում է, սպասում, տեսնում է չեկան, պստիկ աղջկանն է ղրկում: Ասում է.

— Աղջի՛, մի գնա տես քույրերդ ի՞նչ եղան: Գնացին, ետ չեկան:

Հիմի պստիկ աղջիկն է գնում: Գնում է տեսնում` երկու քույրերն էլ աղբրի գլխին նստած լաց են լինում:

— Քա՛, ընչի՞ եք լաց ըլում:

Մեծ քույրը թե` բա չես ասիլ`

Գընացի մարդի,
Ունեցա որդի,
Գըդակը պոպոզ,
Անունը Կիկոս.
Վեր ելավ ծառին,
Ցած ընկավ քարին...
Վա՛յ Կիկոս ջան,
Վա՛յ որդի ջան...

— Վա՜յ քու մորքուրին, Կիկոս ջան, վա՛յ, — սա էլ է գլխին տալիս ու մյուսների կողքին նստում, ձեն-ձենի տալիս:

Մերն սպասում է, սպասում, տեսնում է աղջիկները չեկան, ինքն է գնում:

Հեռվից իրենց մորը տեսնում են թե չէ` երեք աղջիկն էլ կանչում են.

— Արի՛, արի՛, անբախտ տատի, տե՜ս թոռանդ գլուխն ինչ է եկել:

— Ի՞նչ թոռ, ա՜յ աղջկերք, ի՞նչ է պատահել:

Մեծ աղջիկը թե` բա չես ասիլ, ա՜յ մեր`

Գնացի մարդի,
Ունեցա որդի,
Գըդակը պոպոզ,
Անունը Կիկոս.
Վեր ելավ ծառին,
Ցած ընկավ քարին...
Վա՜յ Կիկոս ջան,
Վա՜յ որդի ջան...

— Վայ քոռանան քու տատի աչքերը, Կիկոս ջան. — մերն էլ ծնկանը զարկում է, նստում է աղջիկների կողքին, սկսում է նրանց հետ սուգանել:

Մարդը տեսնում է` կնիկն էլ գնաց աղջիկների ետևից ու սա էլ չեկավ: Ասում է` մի գնամ տեսնեմ էս ինչ պատահեց, որ սրանք իրար ետևիցգնացին մնացին աղբրումը:

Վեր է կենում գնում:

Կնիկն ու աղջկերքը հենց սրա գլուխը հեռվից տեսնում են թե չէ, ձեն են տալի.

— Արի՛, արի՛, անբախտ պապի, արի տես քու Կիկոսի գլուխն ի՞նչ է եկել... վա՜յ քու Կիկոսին...

— Ի՞նչ Կիկոս, ի՞նչ եք ասում, — զարմանում է մարդը:

Մեծ աղջիկը թե` բա չես ասիլ, ա՜յ հեր`

Գնացի մարդի,
Ունեցա որդի,
Գըդակը պոպոզ,
Անունը Կիկոս.
Վեր ելավ ծառին,
Ցած ընկավ քարին...
Վա՜յ Կիկոս ջան,
Վա՛յ որդի ջան...

— Վա՛յ, Կիկոս ջա՛ն, — ծնկներին տալիս են ու սուգ են անում մեր ու աղջըկերք:

Սրանց միջի խելոքը հերն է լինում: Ասում է.

— Ա՛յ հիմարներ, ի՞նչ եք նստել էստեղ ու սուգ եք անում: Ինչքան էլ սուգ անեք, ինչքան էլ լաց ըլեք, հո Կիկոսն էլ կենդանանալու չի: Վերկացեք, եկեք գնանք մեր տունը, մարդ կանչենք, ժամ ու պատարագ անենք, Կիկոսի քելեխը տանք. լացով ի՞նչ պետք է անենք: Աշխարհքիկարգ է, ինչպես եկել է, էնպես էլ պետք է գնա:

Դու մի՛ ասիլ` սրանց ունեցած-չունեցած չորսոտնանին մի եզն է լինում, ունեցած փոշին էլ մի քթոց ալյուր:

Գալիս են էս եզը մորթում, էս մի քթոց ալյուրն էլ հաց թխում, ժողովուրդ են կանչում, ժամ ու պատարագ են անում, Կիկոսի քելեխնուտեցնում, որ նոր հանգստանում են: